Korzystny wyrok TSUE dot. częściowego przeznaczenia kredytu na działalność gospodarczą

Kiedy my świętowaliśmy, Trybunał Sprawiedliwości UE się nie lenił i 8 czerwca 2023 r. wydał wyrok w sprawie C-570/21 mający znaczenie dla kwalifikowania kredytobiorcy jako konsumenta, w sytuacji, w której środki z kredytu zostały przeznaczone w części na potrzeby prowadzonej przez kredytobiorcę działalności gospodarczej.

Sprawa dotyczyła pytania sądu polskiego na tle postępowania dotyczącego kredytu frankowego. Przedmiotem wątpliwości, które skłoniły sąd do zwrócenia się o interpretację do TSUE, była sytuacja, w której kredyt w części przeznaczony został na spłatę wcześniejszych zobowiązań z działalności gospodarczej, prowadzonej przez jednego z kredytobiorców (drugi kredytobiorca działalności nie prowadził), która to spłata była wymagana przez bank kredytujący, aby sfinansować główny cel – spłatę zadłużenia konsumenckiego oraz remont domu wykorzystywanego na cele mieszkaniowe.

Jeszcze przed wydaniem rozstrzygnięcia w sprawie opinię wydał Rzecznik Generalny TSUE Giovanni Pitruzzella. Wskazał on, że aby zapewnić odpowiednią skuteczność Dyrektywy 93/13, konieczne jest w umowach o dwojakim celu (konsumenckim i gospodarczym) przyjęcie jak najszerszej wykładni pojęcia konsumenta. Określając status danej osoby jako konsumenta należy każdorazowo brać po uwagę kwestię braku dominacji celu gospodarczego nad celem konsumpcyjnym oraz uwzględniać, że sytuacja, w której tylko jeden ze współkredytobiorców był przedsiębiorcą, nie może powodować pozbawienia statusu konsumenta drugiego z nich.

W wydanym 8 czerwca 2023 r. wyroku TSUE przychylił się do opinii Rzecznika. TSUE orzekł, że sąd krajowy powinien rozpatrywać każdy konkretny przypadek przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy i dopiero wtedy oceniać, czy kredytobiorcę można kwalifikować jako konsumenta w rozumieniu Dyrektywy 93/13, przy czym w ocenie tej konieczne jest analizowanie zarówno kwestii ilościowych, jak i jakościowych.

Omawiany wyrok jest kluczowy dla pewnej części postępowań sądowych odnoszących się do kredytów konsumenckich, w tym frankowych, bowiem przesądza, iż ochrony konsumenckiej można dochodzić również wtedy, gdy pewna część kredytu finansowała cele gospodarcze. Podobnie zresztą jak w przypadku sytuacji, gdy w kredytowanej nieruchomości zarejestrowano działalność gospodarczą, czy nawet ją prowadzono (obok wykorzystywania jej na cele mieszkaniowe). Bez znaczenia jest również wynajmowanie nieruchomości osobom trzecim, o ile nieruchomość nie została w tym celu nabyta.